سیستم نظارتی ساختمان معادل فارسی عبارت Building Management System است و به اختصار BMS نیز نامیده می شود. سیستم نظارتی ساختمان یک سیستم کنترلی مبتنی بر کامپیوتر است که در انواع ساختمان ها نصب می شود. هدف از نصب سیستم نظارتی در ساختمان ها کنترل و نظارت بر تجهیزات مکانیکی و الکتریکی می باشد. از جمله این تجهیزات می توان به سیستم تهویه، روشنایی، برق، سیستم هشداردهنده آتش، سیستم امنیتی و دوربین های مدار بسته اشاره کرد. ما در این مطلب قصد داریم دانستنی های بیشتری را در رابطه با سیستم نظارتی ساختمان با شما در میان بگذاریم.
سیستم نظارتی ساختمان
س
سیستم نظارتی ساختمان
سیستم نظارتی ساختمان شامل سخت افزار و نرم افزار است. سخت‌افزارها معمولاً به صورت اختصاصی به وسیله میکروکنترلرها پیاده‌سازی می‌شوند. بخش نرم افزاری نیز به صورت اختصاصی برای سیستم نوشته می شود و در آن از پروتکل هایی مثل C-Bus و Profibus و… استفاده می شود. همچنین فروشندگان گونه ای از سیستم نظارتی را تولید می کنند که از پروتکل های اینترنت و استانداردهای باز استفاده می کنند. از جمله آن ها می توان DeviceNet ،SOAP ،XML ،BACnet ،LonWorks، Modbus را نام برد.
مشخصات سیستم نظارتی ساختمان
سیستم های مدیریتی و نظارتی ساختمان ها اغلب در پروژه های بزرگ با تجهیزات الکتریکی و مکانیکی گسترده، پیاده سازی می شوند. البته امکان به کارگیری این سیستم در سایر ساختمان‌ها نیز وجود دارد. تجهیزات مرتبط با سیستم مدیریت ساختمان، %40 از مصرف انرژی ساختمان را به خود اختصاص می دهند. اگر سیستم روشنایی را نیز به این تجهیزات اضافه کنیم، میزان مصرف انرژی به %70 می رسد. سیستم های مدیریتی و نظارتی ساختمان، حدود %8 از کل مصرف انرژی الکتریکی را در ایالات متحده آمریکا به خود اختصاص می‌دهند.
علاوه بر کنترل محیط داخلی ساختمان، سیستم نظارتی ساختمان دوربین های مداربسته و سیستم امنیتی ساختمان را نیز کنترل می کنند. این سیستم ها ورود و خروج افراد و سنسورهای تشخیص حرکتی را شامل می شوند. سنسور هشداردهنده آتش سوزی و آسانسورها نیز به سیستم مدیریت ساختمان متصل می شوند؛ در چنین شرایطی، اگر آتش سوزی اتفاق بیفتد سیتم نظارتی تهویه ساختمان را فعال می کند تا دود ناشی از آتش را به بیرون هدایت کند و همه آسانسورها را به پایین ترین طبقه می فرستد تا کسی از آن ها استفاده نکند.
همچنین سیستم نظارتی ساختمان، امکان استفاده در زلزله را دارد. به این صورت که در هنگام وقوع زلزله ساختمان را از پایه جدا می کند و آن را شناور نگه می دارد تا آسیب نبیند. اخیرا برخی از شرکت ها اقدام به پیاده سازی سیستم هایی برای حفاظت ساختمان در برابر طوفان و بالا آمدن سطح دریاها در مناطق ساحلی کرده اند. از جمله این شرکت ها می توان به Arx Pax Labs اشاره کرد.
مزایای استفاده از سیستم نظارتی ساختمان
نصب و به کارگیری سیستم نظارتی و مدیریتی در ساختمان ها بسیار سودمند است و مزایای فراوانی دارد. در ادامه به تعدادی از این مزایا اشاره می کنیم.
- امکان کنترل اتاق ها بصورت مجزا
- افزایش بهره وری کارکنان ساختمان
- مانیتورینگ موثر و مصرف بهینه انرژی
- بهبود شرایط زندگی ساکنان ساختمان
- رسیدگی بهتر به شکایات در رابطه با سیستم تهویه مطبوع (HVAC) ساختمان
- صرفه جویی در هزینه و زمان بندی تعمیرات و نگه داری
- حذف خطای اپراتوری به دلیل کنترل توسط رایانه
- امکان کنترل از راه دور
- افزایش امکان بروز رسانی یکپارچه سیستم ها
- گزارش گیری آماری از عملکرد اجزای مختلف ساختمان
- و…
زیر مجموعه های سیستم نظارتی ساختمان
- سیستم دوربین های مدار بسته
- سیستم روشنایی و کنترل نور ساختمان
- سیستم برق رسانی ساختمان
- گرمایش، سرمایش و تهویه مطبوع ساختمان
- سیستم امنیت و نظارت
- سیستم کنترل تردد
- سیستم اعلام و اطفای حریق
- سیستم بالابرها و آسانسورها
- سیستم لوله کشی ساختمان
- سیستم توزیع دیتا
- سیستم خطوط تلفن
- سیستم آنتن مرکزی و توزیع سیگنال
- سیستم تغذیه اضطراری
- سیستم روشنایی اضطراری
- یکپارچه سازی سیستم ها
- و…
مثال هایی از سیستم نظارتی ساختمان
از این سیستم های نظارتی و مدیریتی می‌توان در ساختمان ها، ادارات، کارگاه ها، انبار ها و هر جای که انسان ها وجود داشته باشند، استفاده نمود. برای بیان هرچه بهتر اهمیت سیستم های مدیریت ساختمان، در این بخش به بررسی چند مثال در ساختمان های هوشمند می پردازیم.
آتش‌سوزی و نشت گاز
آرامش خانواده و افراد ساکن در ساختمان، امری مهم و حیاتی است. آتش‌سوزی و نشت گاز همیشه این آرامش را تهدید می کند. سیستم های مدیریت ساختمان می توانند با استفاده از حسگرهای گازیاب و آتش یاب خود، نشت گاز و آتش سوزی را حس کرده و اقدامات تکمیلی که توسط کاربر برنامه ریزی شده است را انجام دهند. قطع برق، بستن شیر گاز، به صدا در آوردن زنگ آژیر، برقراری تماس تلفنی و… از جمله اقداماتی است که توسط سیستم مدیریت ساختمان می تواند انجام شود.
امنیت و نظارت
سیستم های امنیتی به شکل های مختلفی پیاده سازی می شوند. استفاده از سنسورهای تشخیص حرکتی یا دوربین های مدار بسته، از جمله روش های حفاظتی است که در ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد.
در سیستم های نظارتی ساختمان راهکارهای امنیتی مختلفی پیش روی کاربران قرار دارد: استفاده از دوربین های مدار بسته یا سنسورهای آشکار ساز حرکت، ضبط فیلم در صورت وجود هر گونه حرکت در محدوده نظارتی دوربین، فعال کردن آژیر، و یا اطلاع به شخص یا اداره پلیس در صورت ورود فرد متجاوز از جمله این راهکارهاست. از قابلیت های دیگر سیستم امنیتی، حفاظتی و مدیریتی می توان به مشاهده تصاویر دوربین های مختلف از راه دور و از طریق اینترنت، دریافت گزارش از کلیه فعالیت های انجام شده در طول روز (باز و بسته شدن درب‌ها، تعداد ورود و خروج‌ها و…) از طریق ایمیل یا پیامک، قابلیت خاموش و روشن کردن کلیه لوازم برقی، کم و زیاد کردن میزان دما، رطوبت و نور محیط از طریق تلفن یا ارسال پیامک اشاره نمود.