دوربین سرعت سنج ( ITS )
بیش از سه دهه است که از دوربین های ثبت سرعت در بزرگراهها و اتوبان ها برای سنجیدن سرعت خودرو ها و ثبت پلاک خودرو های متخلف استفاده می شود. طبق آمار ارائه شده سالانه در ایران سرعت غیر مجاز به عنوان دومین عامل در بروز سوانح رانندگی منجر به فوت در بزرگراههای ایران معرفی می شود. این موضوع متولیان امر را به تکاپو انداخت تا برای آن یک راه حل بیاندیشند، بهترین راه حل کنترل محسوس یا نامحسوس سرعت خودرو ها توسط دوربین های کنترل سرعت خودرو ( Intelligent Transportation System ) می باشد. در این قسمت از مجله ایران سکوریتی شما را با دوربین سرعت سنج و مدل های مختلف آن آشنا می کنیم.
انواع سامانه های سرعت سنج خودرو
امروزه ماموران راهنمایی و رانندگی از دوربین های کنترل سرعت برای اندازه گیری سرعت خودرو ها استفاده می کنند. آنها به دو روش سرعت خودرو ها را اندازه گیری می کنند، سنجش سرعت لحظه ای و سنجش سرعت متوسط.
در سامانه سنجش سرعت نقطه ای ، سرعت خودرو ها در لحظه و در یک نقطه از اتوبان توسط دوربین سرعت سنج اندازه گیری می شود و متخصصان با شناسایی رانندگان متخلف آنها را جریمه می کنند.
در سامانه سنجش سرعت متوسط ، سرعت متوسط خودرو ها در طول مسیر محاسبه می شود و در صورتی که راننده از سرعت مجاز تجاوز کند جریمه خواهد شد. اساس کار در روش سنجش سرعت متوسط به این شکل است که ابتدا زمانی که اتومبیل از کنار دوربین اول عبور می کند، در سامانه سرعت متوسط ثبت می شود، اتومبیل به حرکت خود ادامه می دهد، با رسیدن اتومبیل به دوربین ثبت سرعت متوسط دوم، مجددا زمان عبور خودرو ثبت می شود، فاصله بین دو دوربین سرعت سنج نیز مشخص است ، نرم افزار سرعت متوسط خودرو را محاسبه می کند.
در یک گروه بندی دیگر، دوربین سنجش سرعت اتومبیل را می توان به دو نوع تاکتیکی و استقراری تقسیم می کنند. با ایران سکوریتی همراه باشید تا این سامانه ها را برای شما توضیح دهیم.
سامانه سرعت سنج تاکتیکی ( سرعت سنج لیزرگان )
در سامانه سرعت سنج تاکتیکی ، سنجش سرعت خودروها توسط ماموران پلیس راهنمایی و رانندگی بصورت پرتابل انجام می شود. ماموران در محل های مختلف اتوبان یا بزرگراهها با دوربین های کنترل سرعت می ایستند و سرعت خودرو ها را اندازه می گیرند. مزیت سنجش تاکتیکی شامل مصرف انرژی کم و قابل حمل بودن دوربین سرعت سنج می باشد. این سیستم به سامانه لیدار هم معروف است بر اساس تابش و باز تابش پرتو لیزر برای سنجش سرعت خودرو ها کار می کند. نحوه عملکرد سیستم به گونه ای است که کاربر با استفاده از چشمی دوربین سرعت سنجش ITS ، خودرو مورد نظر را هدفگیری می کند ، سپس با فشردن دکمه دوربین ، سیستم چند پرتو لیزر به سمت خودرو می تاباند و پس از بازتابش پرتو از خودرو و بر اساس اختلاف زمانی بین آنها سرعت خودرو را محاسبه می کند.
برخی از معایب سامانه سنجش سرعت تاکتیکی
- عملکرد دوربین به کمک عامل انسانی انجام می شود.
- نشانه گیری خودروی متحرک توسط عامل انسانی می تواند با خطاهایی مواجه باشد.
- تصاویر دوربین سنج را نمی توان مستند سازی کرد.
- عدم امکان کنترل نامحسوس سرعت خودرو ها.
- محدودیت استفاده از قابلیت سنجش سرعت درطول شب.
- عدم بازتاب موثر پرتو لیزر در مواجهه با خودروهای آیرودینامیکی.
سامانه سنجش سرعت استقراری
سامانه سرعت سنج استقراری همانطور که از نامش پیداست در اتوبان ها و بزرگراهها در موقعیت های ثابتی نصب می شود و فرایند سنجش سرعت خودرو ها را انجام می دهد.
برخی از نقاط قوت سامانه سنجش سرعت استقراری
- عدم نیاز به حضور عامل انسانی
- امکان کنترل سرعت خودرو ها بصورت نامحسوس
- توانایی عملکرد در هر شرایط جوی درطول شبانه روز
اساس کار سامانه استقراری برای سنجش سرعت خودرو ها به اینگونه است که سرعت خودرو ها با استفاده از سنسور های مختلف از قبیل رادار ، حلقه مغناطیسی ، سنسور پیزو الکتریک و … اندازه گیری می شود و در صورت بروز تخلف سرعت ، تصویر خودروی متخلف توسط یک دوربین تصویر برداری رنگی ثبت می شود. سامانه های سنجش سرعت استقراری بر اساس نوع فناوری تصویر برداری را می توان به سه دسته مختلف تقسیم نمود:
- سامانه های سنجش تصویر راداری
- سامانه سنجش تصویر مبتنی بر حلقه مغناطیسی
- سامانه سنجش تصویر مبتنی بر پردازش تصویر
سامانه های سنجش تصویر راداری
در سامانه سرعت سنج راداری یک رادار خودرو را تشخیص داده و سرعت آن را اندازه گیری می کند . مشکل این روش این است که راننده به آسانی می تواند رادار را شناسایی کرده و در محدوده ی آن سرعت خودرو را کاهش دهد و بدین ترتیب تخلف از دید دوربین مدار بسته ثبت سرعت پنهان می ماند. از سوی دیگر اگر چندین خودروی مختلف بصورت همزمان از جلوی رادار عبور نمایند ، سامانه سنجش سرعت نمی تواند خودروی متخلف را تشخیص دهد. لذا به جهت عملکرد این نوع دوربین سرعت سنج عملکرد مطلوبی نداشته و دارای نقص های زیادی می باشد.
سامانه دوربین سرعت سنج مبتنی بر حلقه مغناطیسی
در این روش یک جفت سنسور ( سنسور پیزو الکتریک یا حلقه های مغناطیسی ) که در زیر سطح جاده به فاصله مناسب حدودا یک تا پنج متری از یکدیگر و به منظور تشخیص خودرو نصب شده و سرعت اتومبیل را اندازه گیری می کند سپس با اندازه گیری اختلاف زمان عبور خودرو از هر دو سنسور سرعت خودرو محاسبه شده و سامانه اقدام به اعمال قانون خودروهای متخلف می نماید. این نوع از دوربین های سرعت سنج به آسانی قابل شناسایی نیستند. همچنین در این روش می توان نوع خودرو شامل سبک یا سنگین را با استفاده از سنسور ها تشخیص داد.
برخی از معایب سامانه کنترل سرعت مبتنی بر حلقه مغناطیسی
- نیاز به کندن جاده برای نصب سنسور در زیر زمین
- هزینه تمام شده ی بالا برای پروژه
- عمر مفید حلقه های مغناطیسی و سنسور های پیزو کم است
- از بین رفتن سنسور ها با گذر زمان و فرسایش جاده
- عدم تشخیص درست سرعت خودرو ها در صورت عدم حرکت بین خطوط